Alle coöperaties zijn verenigd in U-GATS: Union des Groupements des cooperatives feminines pour l’Artisanat et la Teinture du Sahel (Vereniging van Vrouwencoöperaties voor Kunstnijverheid en Textielverven in de Sahel) Doel van de U-GATS is investeren in vrouwenactiviteiten die verbonden zijn aan traditionele activiteiten van vrouwen: verven, couturiers , tuinbouw en conservatie & transformatie van lokale producten. In totaal zijn er 24 coöperaties aangesloten bij de U-GATS.
De U-GATS heeft een algemeen bureau met als taak het verzamelen van informatie en het nemen van beslissingen. Daarnaast is er een uitvoerend bureau van 7 leden, gekozen door de algemene vergadering. Het uitvoerend bureau bestaat uit voorzitter en vice voorzitter; verantwoordelijk voor de organisatie, structuur en goed functioneren van U-GATS, secretaris-generaal en vicesecretarisgeneraal; verantwoordelijk voor administratieve taken van de unie, penningmeester en vicepenningmeester: beheren van het geld, materiaalvoorziening, logistiek, financiën en boekhouding, een programmamaker; planning en uitvoering van activiteiten.
De coöperatie’s hebben de volgende ambachten:
– Teinturieres (Textielververs);
– Atelier van couturiers (Kleermakers-atelier);
– Jardinières (Tuiniersters);
– Agriculteuses (Boerinnen);
– Avicuture (Pluimveehouders);
– Ateliers de mode Kappers, modewinkels);
– Commerçantes (Handelaars);
Problemen die de vrouwen van de coöperaties hebben:
– Gezondheidsklachten/ziekte ten gevolgen van het werk/eigen activiteit;
– Gebrek aan werkmateriaal en goede werkomstandigheden
– Gebrek aan geld om deze problemen op te lossen.
Inkomsten van de U-GATS
Iedere coöperatie betaalt 1000 UM per maand aan de U-GATS. Per jaar is dit in euro´s omgerekend ongeveer 822 euro. Dit geld wordt gebruikt voor de activiteiten van de 24 verschillende coöperatieven. Iedere coöperatie (lid van U-GATS) kan 60.000 UM lenen voor 3 maanden voor activiteiten van de coöperatie. Dit geld wordt terugbetaald zonde rente.
De coöperaties
De coöperaties zijn er sinds 30 jaar. De verschillende activiteiten per etnische groep zijn er al van vóór het ontstaan van Mauritanië.
Het werk dat door vrouwen wordt gedaan is afhankelijk van de etnische groep; iedere groep heeft haar specifieke activiteit. De vrouwen verdienen hier hun geld mee. Een vrouw kan zelf bepalen waar ze het aan besteedt. Het geld wordt vaak gebruikt voor de kinderen. Binnen de groepen hebben vrouwen en mannen verschillende taken. De man werkt op de boerderij. Vrouwen werken naast hun inkomstengenererende activiteiten ook op de boerderij en hebben de zorg voor de kinderen.
De familie waar je uit komt bepaalt wat je kunt worden. Ook al ken je de Koran uit je hoofd dat wil niet zeggen dat je imam kunt worden. Daarvoor moet je uit een bepaalde groep/kaste komen.
In de meeste situaties verdienen de mannen geen geld en zorgen alleen de vrouwen voor de inkomsten. Mannen hebben verschillende vrouwen. Mannen die geen geld hebben, hebben vaak veel vrouwen omdat ze menskracht nodig hebben op de boerderij.
Vrouwen willen tegenwoordig minder kinderen; door de klimaatsverandering (droogte) komt de landbouw in het gedrang, veel mensen zijn vertrokken naar de hoofdstad en de vrouwen verdienen minder geld met hun activiteiten.
Binnen de coöperatie’s is het van belang tot welke groep/kaste het betreffende werk behoort
Iedere coöperatie heeft een mix van een paar groepen. De belangrijkste groep binnen de coöperatie is de groep die het betreffende ambacht bezit; het verven hoort bij de Soninke. Vrouwen kunnen in verschillende groepen zitten b.v. in de verfgroep maar ook in de ateliergroep (kleren maken).
De ateliergroep heeft een gebouwtje, de vrouwen die tuinen hebben, hebben met hulp van een Franse coöperatie geleerd om groenten te conserveren.
Hiërarchie speelt ook een rol in de coöperatie. Hier moet rekening mee gehouden worden. Je eigen groep/kaste bepaalt hoe belangrijk je gevonden wordt.
Door de coöperatie kunnen gezamenlijke activiteiten georganiseerd worden b.v. exposities in Kaedi zelf maar ook in het buitenland. De coöperatie speelt ook een rol in het verder ontwikkelen van technieken. Naast het geld dat verdiend wordt met de exposities wordt door iedereen een financiële bijdrage geleverd. Dit wordt gebruikt voor gezamenlijke doelen van de coöperatie zoals het kopen van stof en verf, het organiseren van cursussen etc. Daarnaast is er een ’Tontien’: een groep vrouwen organiseert zich;. per persoon wordt iedere maand een bedrag van 1000 UM inleggeld waarna geloot wordt. De persoon die wint krijgt het totale bedrag. Dit gaat zo door tot iedereen aan de beurt is geweest.
Niet alle vrouwen zitten in een coöperatie. Los van de coöperatie werkt iedere vouw ook thuis; verven, kleren maken etc. Dat is voor hun privé inkomen voor het gezin.
De ondersteuning van de coöperaties door organisaties in het buitenland loopt via de betreffende ministeries. Het ministerie vindt het van belang dat de coöperaties gemixt zijn. Doel daarvan is het overdragen van kennis aan elkaar. Wanneer ze hieraan niet meedoen krijgen ze geen geld van het ministerie. Soninke vrouwen krijgen nooit een lening van het Crédit Agricol. De leningen zijn bedoeld voor boeren maar ook de handelaren, en dat zijn de Arabieren, kunnen lenen. Dat is de politiek in Mauritanië, de zwarten krijgen geen lening.
Een goede organisatie van de coöperatie ontbreekt vaak. Er is wel een bestuur en een voorzitter die alle taken op zich neemt en alles controleert, ook het geld. Er is geen aparte boekhouder of secretaris. Wie voorzitter wordt hangt af van de status van iemand en uit welke etnische groep ze komt die dus de betreffende activiteit als hoofdtaak heeft.
Bij de coöperatie zie je geen meisjes, alleen getrouwde of gescheiden vrouwen. Meisje die nog niet getrouwd zijn verdienen het geld persoonlijk thuis, ze hoeven thuis geen geld af te dragen, moeders vinden het belangrijker dat hun dochter spaart voor haar huwelijk.
De verschillen tussen de vrouwen in de coöperatie zijn groot wat omstandigheden betreft (huis b.v.) en hoeveel geld iemand heeft. Gorgol is een van de armste regio’s van Mauritanië.
De vrouwen van de coöperatie eten minimaal twee keer per dag. Armoede betekent dat er net genoeg geld is om te overleven, er is geen reserve, er mag niets gebeuren, zeker niet ziek worden zodat je naar het ziekenhuis moet.
Hoe je lid kunt worden van een coöperatie is niet duidelijk. Het lijkt niet moeilijk te zijn, er is geen strakke procedure.
Textielverven
Een groot deel van de coöperaties; verenigd in de U-Gats bestaan uit coöperaties van vrouwen die stof verven: de Teinturieres. De vrouwen hebben Saha gevraagd om het verfproces te helpen verbeteren.
De vrouwen zijn van plantaardige stoffen op chemische stoffen overgestapt omdat er steeds minder planten zijn door de toenemende droogte. Aan de grote vraag naar de geverfde stof is ook niet te voldoen met de traditionele manier en middelen.
De verf die ze gebruiken is niet bedoeld voor kleding, wat het precies is, is niet duidelijk. De vrouwen hebben last van de chemische stoffen, het heeft benauwdheid en uitslag tot gevolg. Zwangere vrouwen hebben ’s nachts ademhalingsproblemen. Veel vrouwen vragen zich af of problemen na de geboorte of tijdens de bevalling veroorzaakt worden door deze chemische stoffen. Ook zijn er vrouwen met oogproblemen; ze gebruiken tijdens het verven geen bril of masker, handschoenen hebben ze af en toe. Het afvalwater van de chemische verfstoffen wordt op straat of de binnenplaats gegooid. Hier komen muggen op af wat weer malaria tot gevolg heeft.
Djeyni, de vrouw van Mohamadou, heeft in Nederland al proeven gedaan met Dylon verf. Dit is een niet -chemische verf. De resultaten waren goed. Afgesproken werd om de verf -zodra Djeyni in Mauretanie zou zijn – bij de vrouwen te introduceren. Inmiddels heeft Djeyni een workshop gegeven over het gebruik en het belang van de nieuwe plantaardige verf. Hier namen meer dan 40 vrouwen aan deel. Daarna heeft iedere verf-coöperatie de verf meegenomen voor een demonstratie aan hun leden. De vrouwen zijn verbaasd dat je in plaats van soda, zout kunt gebruiken. Ze vragen zich wel af of deze verf geschikt is voor de typisch Mauritaanse stof “Bazin Riche” (katoenen damast ?) Het resultaat op deze stof is minder mooi dan bij de verf die nu gebruikt wordt. Ook voldoet de verf niet helemaal aan de kleursmaak van de klanten. In het kader van gezondheid en milieu vinden ze het wel belangrijk om de verf te gaan promoten. De vrouwen weten dat de verf die nu gebruikt wordt slecht is voor het milieu en voor hun eigen gezondheid . Ze zijn hier echter afhankelijk van wat hun inkomsten betreft.